Κυψέλη, ένα αστέρι που έπαψε να λάμπει…

Η Κυψέλη ήταν ένα από τα πιο ονομαστά και αριστοκρατικά  αστικά προάστια της Αθήνας. Ήταν μια από τις ωραιότερες περιοχές της πόλης, με επιβλητικά νεοκλασικά σπίτια, μεγάλους δενδρόφυτους δρόμους, μονοκατοικίες με αυλές και αρκετό ελεύθερο χώρο, αφιερωμένο στα παιδιά για να παίζουν, χωρίς να φοβούνται. Η ζωή ήταν ήρεμη, οι άνθρωποι κυκλοφορούσαν άνετα, δεν υπήρχαν οι κίνδυνοι  που υπάρχουν σήμερα  και χαίρονταν τα ψώνια τους και τη διασκέδασή τους. Είχε και έχει ό,τι κάθε γειτονιά : σχολεία, καταστήματα, αγορά, καφετέριες, κινηματογράφους, γραφικές ταβέρνες, ντισκοτέκ.

 

Ιστορία της Φωκιωνου.

Αυτό όμως που την χαρακτήριζε και την έκανε την πιο ονομαστή ίσως γειτονιά της Αθήνας είναι ένας δρόμος που όσο και να αλλάξει θα είναι πάντοτε σημείο αναφοράς της, όπως και το σημείο συνάντησης των νέων του χθες, αλλά και του σήμερα   το λεγόμενο ΠΙ της Φωκίωνου, το οποίο διακοσμούνταν από ένα άγαλμα.

Ο δρόμος αυτός είναι ο πρώτος και μεγαλύτερος πεζόδρομος των Αθηνών. Πριν γίνει πεζόδρομος ήταν δρόμος διπλής κυκλοφορίας ( άνοδος – κάθοδος ) και τους καλοκαιρινούς μήνες το βράδυ από τις 8μ.μ μέχρι τις 12μ.μ απαγορευόταν η κυκλοφορία των αυτοκινήτων για τη διευκόλυνση των κατοίκων της και όχι μόνο, καθώς η Φωκίωνος Νέγρη ή Φώκα Νέγρη όπως την έλεγαν οι νέοι του χθες, πλημμύριζε από κάθε γωνιά της Αθήνας με νεαρούς που έρχονταν για να διασκεδάσουν.

Σινεμά και θέατρα.

Η ζωή των Κυψελιωτών του χθες χαρακτηριζόταν από μια ήρεμη καθημερινότητα. Μετά από μια κουραστική μέρα στη δουλειά οι μεγαλύτεροι, και από τις σχολικές  τους υποχρεώσεις οι νεότεροι είχαν να επιλέξουν ανάμεσα σε ποικίλους χώρους διασκέδασης. Ξεκινούσαν με ένα καφέ στο Oriental, στην  Νapoli  ή στο Select. Δυστυχώς, οι δυο πρώτες έπεσαν θύματα της κρίσης, ενώ η τρίτη διατηρεί ένα από τα τρία καταστήματα που είχε κάποτε. Στη συνέχεια, διασκέδαζαν σε γνωστές ντισκοτέκ όπως η Quinta που σήμερα είναι κλειστή ή στο Νotturno στη στοά του Μπροντγουαίη που σήμερα φιλοξενεί τη μουσική σκηνή 13 Φεγγάρια. Μετά από το ξενύχτι τους περνούσαν μια βόλτα από το Σπιτικό, το οποίο μέχρι και σήμερα ευτυχώς παραμένει και θα παραμένει στη θέση του.

Στις μέρες μας, οι καφετέριες που αντικατέστησαν κάποιες από τις και αποτελούν σημείο συνάντησης είναι η COCO, η JOJO, η Flocafe για κουβεντούλα, αστεία και απόδραση από τις σκοτούρες και τους προβληματισμούς της εποχής.

Οι σινεφίλ διάλεγαν ένα από τους πολλούς χειμερινούς ή θερινούς κινηματογράφους όπως:

·         Το ΑΛΒΑ (θερινός κινηματογράφος στην Άνω Κυψέλη που τώρα είναι πάρκινγκ) .

·         Το Κυψελάκι (χειμερινός και θερινός κινηματογράφος και αυτό είναι πάρκινγκ).

·          Το ROXY  που σήμερα είναι μπιλιαρδάδικο και INTERNET CAFE.

·         Το ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ, το οποίο και αυτό ήταν χειμερινός και θερινός κινηματογράφος, αλλά σήμερα την θέση του έχει πάρει υποκατάστημα γνωστής αλυσίδας SUPER MARKET. 

·         Το ΚΥΨΕΛΗ που και αυτό έγινε με το πέρασμα του χρόνου SUPER MARKET.

·         To ΚΝΩΣΟΣ που συνεχίζει να λειτουργεί ως θέατρο. 

·         Το Σινέ ΣΤΕΛΛΑ θερινός κινηματογράφος, που και στις μέρες μας συνεχίζει να λειτουργεί ως θερινός δημοτικός κινηματογράφος.

·         Το Σινέ Φιλίπ, το οποίο βρίσκονταν την γωνία των δρόμων Ιωάννου Δροσοπούλου και Θάσου και κατείχε μέχρι πρόσφατα, όπου έκλεισε, τις καλύτερες προδιαγραφές από άποψη αρχιτεκτονικής και διαρρύθμισης του εσωτερικού χώρου.

Σε ότι αφορά τις θεατρικές επιλογές δεν ήταν πολλές με μόνες εξαιρέσεις το Θέατρο Βουγιουκλάκη και Οικονομίδη, το οποίο είναι υπό ανακατασκευή, μέσα στο καταπράσινο Πεδίο του Άρεως το οποίο ήταν όχι μόνο τόπος συνάντησης, αλλά και μια επιλογή για περίπατο, για παιχνίδι για τα παιδιά και σχολικές βόλτες. O πολυτάλαντος Γιώργος Oικονομιδης έμεινε στην καλλιτεχνική  ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας. «Ψυχή» του χώρου έδινε κάθε βράδυ τα καλοκαίρια, ρεσιτάλ στο βαριετέ που είχε δημιουργήσει με τον μοναδικό του τρόπο, παραλλάσσοντας και διαμορφώνοντας το περιεχόμενό του με αυτοσχεδιασμούς ,αναλόγως το κοινό του. Με τα χρόνια δημιουργήθηκαν και άλλα θέατρα όπως το ΚΑΠΠΑ, το Αλέκος Αλεξανδράκης, που δεν είναι άλλο από τον παλιό κινηματογράφο ΡΙΑΛΤΟ, το θέατρο της οδού Κεφαλληνίας που απευθύνεται σε ένα πιο απαιτητικό μικρό και μεγάλο κοινό και τέλος ο μοναδικός κινηματογράφος που απέμεινε το ΑΕΛΛΩ, όπου οι σημερινοί νέοι της Κυψέλης απολαμβάνουν κατά καιρούς τις ταινίες της αρεσκείας τους.

Θέατρο οδού Κεφαλληνίας

Θέατρο Κάππα

Σινεμά ΑΕΛΛΩ   

Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης

Υάδες στο Αττικό Άλσος

Ζέφειρο στο Αττικό Άλσος

Μια άλλη επιλογή για περίπατο, παιχνίδι, βόλτα και την ευκαιρία να δει κάποιος την ωραιότερη θέα της Αθήνας είναι το Αττικό Άλσος . Αυτή η επιλογή προσφέρεται ακόμα προς ευχαρίστηση μικρών και μεγάλων. Μια εξαιρετική πρωτοβουλία που πάρθηκε για ένα κομμάτι του Αττικού Άλσους ήταν η δημιουργία ενός μικρού θεάτρου, το οποίο φιλοξενεί αξιόλογες θεατρικές και μουσικές παραστάσεις  τις οποίες απολαμβάνουν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής με συμβολικό εισιτήριο. Ο σημερινός νεαρόκοσμος απολαμβάνει τον καφέ του και το ποτό του στις ΥΑΔΕΣ και στον  ΖΕΦΕΙΡΟ, τα δυο στέκια του σήμερα τα οποία βρίσκονται σε ένα μικρό πράσινο πνεύμονα του Άλσους.

Σημεία σταθμός στην ιστορία της περιοχής.

Σε ό,τι αφορά τις επιλογές τους στο φαγητό, οι Κυψελιώτες δεν είχαν να ζηλέψουν και πολλά από κάποιες άλλες περιοχές της πόλης. Αντίθετα μάλιστα, η Κυψέλη  διέθετε μερικές από τις πιο ωραίες ταβέρνες που έφερναν σε δίλλημα τον ενδιαφερόμενο, για το ποια να επιλέξει. Είχαν ελληνική κουζίνα, καλομαγειρεμένα φαγητά και ικανοποιούσαν και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους. Τέτοιες γεύσεις έβρισκες στη ΣΥΚΙΑ, στη ΣΠΕΤΣΟΠΟΥΛΑ και τη ΘΡΑΚΑ. Σήμερα αυτές οι ταβέρνες δεν υπάρχουν και στη θέση τους έχουν ανοίξει άλλες, λιγότερο παραδοσιακές και περισσότερο με τη μορφή μεζεδοπωλείου. Οι Μερακλήδες είναι μία από αυτές και η ΦΑΙΔΡΑ, η οποία παλιά λειτουργούσε ως καφετέρια-ταβέρνα. Για πιο παραδοσιακές γεύσεις είναι το εστιατόριο Μικρά Ασία που τόσο πολύ προτιμούν τα τελευταία χρόνια οι καλοφαγάδες της περιοχής και όχι μόνο. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί, πως στην Κυψέλη δεν έλειπαν και οι διεθνείς γεύσεις. Το, ένα πολύ καλό και γνωστό ιταλικό εστιατόριο διέθετε αυθεντικές ιταλικές γεύσεις, αφού άλλωστε λειτουργούσε υπό την ιδιοκτησία ενός Ιταλού κατοίκου της Κυψέλης. Το PAESANO σηματοδοτούνταν από την φυσιογνωμία του μάγειρα-ιδιοκτήτη του, ενός μετρίου αναθήματος άνδρα, παχουλο με μια μαϊμού σκαρφαλωμένη πάντοτε στον ώμο του. Αυτό δυστυχώς έχει αντικαταστηθεί, όπως και πολλά άλλωστε, αλλάζοντας τελείως το γευστικό τοπίο της Κυψέλης.

Για καλό σουβλάκι υπήρχε ο Μίμης ο σπεσιαλίστας με τα 48 κουδουνάκια. Τέλος, για γλυκό και κυρίως για πολύ ωραίο παγωτό καϊμάκι ήταν η ΧΑΡΑ στην Πλατεία Κυψέλης, η οποία σήμερα έχει περισσότερο το όνομα και λιγότερο τη γεύση. Όμως ωραία γλυκά έβρισκες στο ΦΛΟΚΑ και στο ΣΕΛΕΚΤ που σήμερα έχει αντικατασταθεί από τα MAX PERRY, στα οποία μπορείς να βρεις καλά και υπέρ του δέοντος γευστικά γλυκά. Και ακόμα, το υπόγειο Ingloo, ναός του ροκ στην Δροσοπούλου, το περιώνυμο Λούνα Πάρκ μα τα αυτοκινητάκια και τα σκοπευτήρια του, φροντιστήριο της νεολαίας του’70.

         Τα χρόνια πέρασαν η Κυψέλη άλλαξε, έγινε πιο πολυπολιτισμική, λιγότερο γειτονιά των κατοίκων της, τα στέκια της άλλαξαν και δεν ελκύει πια τον κόσμο και την νεολαία που μαγνήτιζε, χάνοντας την παλιά της αίγλη και την αριστοκρατικότητά της.

Όμως κάθε γενιά βρίσκει τον τρόπο να κρατήσει ζωντανή την Κυψέλη και όλα αυτά τα οποία την συνθέτουν , διατηρώντας έτσι με τον τρόπο τους την παλιά Κυψέλη των γονιών τους και των παππούδων τους.

Τα παραπάνω φυσικά επιβεβαιώνονται και από τη συνέντευξη που μας έδωσε ένας παλιός κάτοικος της Κυψέλης, ο κος Γιώργος.

“Η Κυψέλη φυσικά και συνέβαλλε στη διασκέδαση μου και δεν χρειάζονταν  να πάω κάπου αλλού γιατί η Κυψέλη είχε όλων των ειδών τις διασκεδάσεις. Η πλατεία Κυψέλης και η Φωκίωνος Νέγρη, η οποία ήταν παράδεισος με εκατοντάδες καταστήματα πάσης φύσεως. Πήγαινα εκ περιτροπής σε όλα τα καταστήματα με προεξάρχουσα τη Φαίδρα , το oriental , την Ερμίνα ........ Η Κυψέλη ως το διαμέρισμα της Αθήνας με πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόρους θα έπρεπε να εξακολουθεί να έχει τα πάντα , δυστυχώς δεν έχει τίποτα και όχι μόνο δεν έχει τίποτα αλλά υπάρχει και ανασφάλεια λόγω των ανεξέλεγκτων αλλοδαπών. Φυσικά, σήμερα δεν συχνάζω στην περιοχή αφενός μεν, γιατί το 60% των μαγαζιών έχουν κλείσει και το υπόλοιπο 40% που έχει μείνει έχει αλλάξει διευθύνσεις. Ούτε λόγος βέβαια να αναφέρω, πως οι τιμές τους είναι απαγορευμένες πλέον , τόσο για τα εισοδήματα μου, όσο και για την παροχή υπηρεσιών τους.”

Η αρνητική πλευρά της διασκέδασης.

Ωστόσο, θα ήταν σπουδαία παράλειψη, εάν δεν αναφέραμε τόσο την αρνητική πλευρά της διασκέδασης, όσο και τα αποτελέσματά της. Δυστυχώς, σήμερα θλίβονται όσοι γνώριζαν πώς ήταν παλιά η περιοχή, με την σημερινή της κατάντια. Απίστευτος αριθμός πλαστικών σκουπιδιών «στολίζει» τα πεζοδρόμια και τις πλατειές με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όχι μόνο για την αισθητική, αλλά και τη δημόσια υγεία. Ηχορρύπανση, ανυπαρξία ελεύθερου χώρου, δίκυκλα παρκαρισμένα στις εισόδους των σπιτιών, σπασμένες πλάκες πεζοδρομίων και παντός είδους παρανομίες πάνω σε ένα δρόμο που έχει γραφτεί με χρυσά γράμματα η ιστορία ολόκληρης της περιοχής. Προς μεγάλη μας έκπληξη ανακαλύψαμε, πως τα καταστήματα λειτουργούν στη μεγάλη τους πλειονότητα χωρίς τις κατάλληλες άδειες. Θα πρέπει να προστεθεί ακόμη και το μικρεμπόριο των παράνομων μεταναστών, που περιορίζει επιπλέον τον ελεύθερο χώρο. Οι αρμόδιοι οφείλουν να επέμβουν, αντ΄ αυτού όσοι προθύμως επελήφθησαν προσωπικά των προβλημάτων, προσέκρουσαν σε “γραφειοκρατικά” εμπόδια. Το αποκορύφωμα της πολιτιστικής εξαθλίωσης είναι η επιθυμία ορισμένων να μετατρέψουν την Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής των Κυψελιωτών, σε πολυώροφο γκαράζ. Ευτυχώς, με προσπάθειες του συλλόγου των κατοίκων της περιοχής σώθηκε την τελευταία στιγμή η παλιά δημοτική αγορά, κτίσμα του 1935, αφού –με ταχύτατες διαδικασίες– κηρύχθηκε διατηρητέο.

Είναι πραγματικά απίστευτη η υποβάθμιση μιας, κάποτε, αρχοντικής γειτονιάς της Αθήνας.

Έρευνα με  διανομή ερωτηματολογίων.

Όσο αναφορά την έρευνα, κάναμε μια βαθύτερη τομή στον παλαιό, αλλά και στο σύγχρονο τρόπο ζωής των κατοίκων της Κυψέλης επιβεβαιώνοντας τα ευρήματα που συλλέξαμε από άλλες πηγές.. Η έρευνα, η οποία διεξάχθηκε μέσω ερωτηματολογίων, τα οποία διανεμήθηκαν σε κατοίκους ηλικίας 15-60 χρονών, καθώς και σε μετανάστες, μας οδήγησε στα εξής συμπεράσματα:

Οι κάτοικοι ηλικίας 15-30, που προτιμούν σπάνια ή ποτέ την περιοχή μας φτάνουν σε ποσοστό 60% και αυτό λόγω της εγκληματικότητας και της έλλειψης των χώρων διασκέδασης στην περιοχή. Η αρχιτεκτονική, το πράσινο, που αποδεδειγμένα πλέον λείπει από την ζωή μας, ακόμα και οι συγκοινωνίες είναι μερικοί παράγοντες που αφήνουν ανικανοποίητους τους κατοίκους, ενώ στην ερώτηση σχετικά με τους μετανάστες μόνο το 13% θεωρεί πως μπορούν να γίνουν αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο. Τέλος, αναφερόμενοι στις αθλητικές εγκαταστάσεις δεν αποκομίσαμε κανένα θετικό αποτέλεσμα αφού όλοι οι ερωτηθέντες δηλώνουν δυσαρεστημένοι.

Οι κάτοικοι ηλικίας 30-50 δεν προτιμούν την Κυψέλη σε ποσοστό 60% και αυτό συμβαίνει λόγω της εγκληματικότητας στην περιοχή. Μάλιστα, ένα ακόμα αποτέλεσμα που βάζει τον οποιονδήποτε σε συλλογισμό είναι το γεγονός, πως το 47% των ερωτηθέντων απάντησαν πως θα μετακόμιζαν από την περιοχή της Κυψέλης, αν τους δίνονταν η δυνατότητα. Ωστόσο, φαίνεται πως η περιοχή μας διατηρεί ακόμα ένα καλό όνομα στον τομέα των θεάτρων και των κινηματογράφων, αφού σχεδόν το 50% των ερωτηθέντων απάντησαν πως προτιμούν τα θέατρα και τους κινηματογράφους της περιοχής για την διασκέδαση τους.

Οι κάτοικοι ηλικίας 50 και άνω, όπως και η προηγούμενη ηλικιακή ομάδα διατηρεί μια πιο επιθετική στάση απέναντι στους μετανάστες δηλώνοντας πως τους ενοχλούν και θέλουν να φύγουν. Δεν είναι βέβαια ενθαρρυντικό, το γεγονός πως η ολομέλεια εκείνων που απάντησαν δήλωσαν πως θα άλλαζαν τόπο κατοικίας και είναι πλήρως δυσαρεστημένοι από την περιοχή. Το αποτέλεσμα αυτό δεν είναι τυχαίο, καθώς εκείνοι ήταν που γνώρισαν την περιοχή να φτάνει στο ζενίθ της ανάπτυξης της και τώρα έρχονται αντιμέτωποι με την πλήρη απαξίωση της.

Όσο αφορά την ομάδα των μεταναστών, εντύπωση προκαλεί πως κανένας από αυτούς δεν δήλωσε ότι αντιμετωπίζεται φιλικά, ενώ μόλις το 53% απάντησε πως είναι ευχαριστημένος από την περιοχή

Τέλος, είναι γεγονός πως η παλιά Κυψέλη ζει, και θα συνεχίσει να ζει στις καρδιές των κατοίκων της με το 100%  των κατοίκων να απαντούν πως προτιμούσαν την Κυψέλη της δεκαετίας του 50-60. Παρακάτω ακολουθούν οι αντίστοιχες πίτες, που μας οδήγησαν στα προαναφερθέντα συμπεράσματα.